“ಯಕ್ಷ ರಂಗದ ಸಿಡಿಲಮರಿ – ಚಿರಯುವಕ” ಶ್ರೀ ಗೋಪಾಲ ಆಚಾರ್ಯ ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿಯವರ ಚರಿತ್ರೆ”
ಬಡಗುತಿಟ್ಟು ಯಕ್ಷಗಾನ ರಂಗದಲ್ಲಿ ‘ಸಿಡಿಲಮರಿ’ ಎಂಬ ಅನನ್ಯ ಬಿರುದಿಗೆ ಪಾತ್ರರಾದ ಶ್ರೀಯುತ ಗೋಪಾಲ ಆಚಾರ್ಯ ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿ ಅವರು, ಅಭಿಮನ್ಯು ಮತ್ತು ಬಬ್ರುವಾಹನದಂತಹ ಧೀರಪುಂಡು ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತೀವ್ರತೆಯುಳ್ಳ ಅಭಿನಯದ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಶೈಲಿಗೆ ದಿಕ್ಕು ತೋರಿದ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಕಲಾವಿದರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಅವರ ಅಭಿನಯ ಶೈಲಿಯು ನಾಟಕೀಯತೆಯೊಳಗೆ ಜೀವ ತುಂಬಿದಂತೆ, ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮಿಂಚಿನಂತೆ ನಾಟಿಯಾಯಿತು. ಈ ಸಾಧನೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಅವರು ‘ಯಕ್ಷರಂಗದ ಅಭಿಮನ್ಯು’, ‘ಯಕ್ಷಗಾನದ ಸಿಡಿಲಮರಿ’, ‘ಯಕ್ಷರಂಗದ ಚಿರಯುವಕ’ ಎನ್ನುವ ಗೌರವನಾಮಗಳಿಗೆ ಅರ್ಹರಾಗಿದ್ದು, ಪುಂಡುವೇಷಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಛಾಪು ಮೂಡಿಸಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಅಜರಾಮರ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಬಾಲ್ಯ, ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಹಾಗೂ ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರವೇಶ:
ಯಕ್ಷಗಾನದ ಉಭಯತಿಟ್ಟು ಶೈಲಿಗಳಿಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ನೀಡಿದ ಮಲೆನಾಡಿನ ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿ ಗ್ರಾಮ, ಶ್ರೀ ಗೋಪಾಲಾಚಾರ್ಯರ ಜನ್ಮಸ್ಥಳವಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವರ ಯಕ್ಷಗಾನ ಸೇವಾಕ್ಷೇತ್ರ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಬಹುಕಾಲದಿಂದ ಕುಂದಾಪುರ ತಾಲೂಕಿನ ನಾಯ್ಕನಕಟ್ಟೆ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯೂರಿದ ಅವರು, ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿಯ ಶ್ರೀ ವಾಸುದೇವ ಆಚಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮತಿ ಸುಲೋಚನಮ್ಮ ದಂಪತಿಯ ಐದು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಎರಡನೆಯ ಪುತ್ರರಾಗಿದ್ದು, 24-ಫೆಬ್ರವರಿ-1956ರಂದು ಜನ್ಮ ಪಡೆದರು. ಕೇವಲ ಮೂರನೇ ತರಗತಿವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದ ಅವರು, ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿಯ ಕೃಷ್ಣೋಜಿರಾವ್ ಅವರ ಬಳಿಯಲ್ಲಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲೆಯ ಮೂಲಾಧಾರಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು. ಆದರೆ ನಂತರದ ಕಲಾಭ್ಯಾಸವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಮತ್ತು ಅನುಭವಾಧಾರಿತವಾಗಿತ್ತು—ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅವರ ಕಲಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ದಿನೇದಿನೆ ಬೆಳೆಯತೊಡಗಿತು.
ಸಾಲಿಗ್ರಾಮ ಮೇಳದ 10 ವರ್ಷಗಳ ಸೇವೆಯ ಬಳಿಕ ಅವರು ಶಿರಸಿ ಮೇಳದೊಂದಿಗೆ ಕೈಜೋಡಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಚಿಟ್ಟಾಣಿ ಬಂಧುಗಳ ಸಮೀಪ ಸಂಪರ್ಕದಿಂದ ಬಡಗಬಡಗಿನ ನಾಟ್ಯ ಶೈಲಿಯ ಮರ್ಮವನ್ನು ಅರಿತು, ಇತರ ಶೈಲಿಯ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನೂ ಸಂಪಾದಿಸಿದರು. ಈ ಮೂಲಕ ಅವರು ಬಡಗು ಹಾಗೂ ತೆಂಕು ತಿಟ್ಟಿನ ಶೈಲಿಗಳ ಧ್ವಜಧಾರಕರಾಗಿ ಇಬ್ಬರ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ತನ್ನಲ್ಲೇ ಏಕೀಕರಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಅಪರೂಪದ ಕಲಾವಿದರಾದರು.
ಪೆರ್ಡೂರು ಯಕ್ಷವೇದಿಕೆಯ ಅಮೋಘ ಅಧ್ಯಾಯ:
ವೈ. ಕರುಣಾಕರ ಶೆಟ್ಟಿಯವರ ಯಜಮಾನಿಕೆಯಲ್ಲಿ 1986ರಲ್ಲಿ ಡೇರೆ ಮೇಳವಾಗಿ ಪುನರಾರಂಭವಾದ ಶ್ರೀ ಪೆರ್ಡೂರು ಮೇಳಕ್ಕೆ ಪುರುಷ ವೇಷಧಾರಿಯಾಗಿ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡ ಗೋಪಾಲ ಆಚಾರ್ಯರು, ಒಂದೇ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ 27 ವರ್ಷಗಳ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ವಿರಳ ಕಲಾವಿದರಲ್ಲೊಬ್ಬರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಕಲಾಯಾತ್ರೆ ಪೆರ್ಡೂರು ಯಕ್ಷವೇದಿಕೆಯ ಅಜರಾಮರ ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನೇ ನಿರ್ಮಿಸಿತು.
ಪ್ರಥಮ ವರ್ಷದಲ್ಲೇ ಅವರು ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಶೂದ್ರ ತಪಸ್ವಿನಿ ಪ್ರಸಂಗವು ದಾಖಲೆಗಳ ಪಾಠವಾಯಿತು. ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಧಾರೇಶ್ವರ, ಸುರೇಶ ಶೆಟ್ಟಿ ಶಂಕರನಾರಾಯಣ, ದುರ್ಗಪ್ಪ ಗುಡಿಗಾರ್, ಗಜಾನನ ದೇವಾಡಿಗ ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹಿಮ್ಮೇಳ ಹಾಗೂ ನಗರ ಜಗನ್ನಾಥ ಶೆಟ್ಟಿ, ಗೋಡೆ ನಾರಾಯಣ ಹೆಗಡೆ, ಆರ್ಗೋಡು ಮೋಹನದಾಸ ಶೆಣೈ, ಉಪ್ಪುಂದ ನಾಗೇಂದ್ರ, ಮುರೂರು ರಮೇಶ ಭಂಡಾರಿ, ರಾಮ ನಾಯರಿ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಹಕಲಾವಿದರ ಸಂಗಡ ನೀಡಿದ ಕಲಾಸೇವೆ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು.
ಪೆರ್ಡೂರು ಮೇಳದ ಅಪಾರ ಖ್ಯಾತಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ ಪದ್ಮ ಪಲ್ಲವಿ, ಚಾರುಚಂದ್ರಿಕೆ, ಮಾನಸ-ಮಂದಾರ, ಪುಷ್ಪಾಂಜಲಿ-ಶಿವರಂಜಿನಿ, ದಾಮಿನಿ-ಭಾಮಿನಿ, ನಾಗವಲ್ಲಿ ಮುಂತಾದ ಪ್ರಸಂಗಗಳ ಸಫಲತೆಗೆ ಗೋಪಾಲ ಆಚಾರ್ಯರ ಕೊಡುಗೆ ಅಮೂಲ್ಯ. ಅಭಿಮನ್ಯು ಪಾತ್ರದೊಂದಿಗಿನ ಅವರ ಅಳಿಯದ ಐಕ್ಯತೆ ಇಂದಿಗೂ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಭೇದಿಸುತ್ತದೆ. “ಆಚಾರ್ಯರು ಅಂದರೆ ಅಭಿಮನ್ಯು, ಅಭಿಮನ್ಯು ಅಂದರೆ ಆಚಾರ್ಯರು” ಎಂಬ ಮಾತು, ಅವರ ಕಲಾತ್ಮಕ ಹುದ್ದೆಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಸಾರುತ್ತದೆ.
ನೆಲ್ಲೂರು ಮರಿಯಪ್ಪಾಚಾರು, ಮರವಂತೆ ನರಸಿಂಹದಾಸರು, ಕಾಳಿಂಗ ನಾವಡರು, ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಧಾರೇಶ್ವರರಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ ಇಂದಿನ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಆಚಾರ್ಯರವರವರೆಗೆ ಮೂರು ತಲೆಮಾರಿನ ಭಾಗವತರ ಸಂಗಡ ಅಭಿನಯಿಸಿರುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಗೌರವ ಇವರಿಗಿದೆ. ಹಳೆಯ-ಹೊಸ ಕಲಾವಿದರೊಂದಿಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಶೈಲಿಗಳ ಅನುಭವವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಕಲಾವಿದ ಎಂಬ ಮಾನ್ಯತೆ ಅವರನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ವಿಶಿಷ್ಟಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಅವರ ವೇಷಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಸಿಗುವದು – ನಾಟಕೀಯ ನಿಲುವಿನಲ್ಲಿ ನಿಖರತೆಯ ನಿದರ್ಶನ, ಆತ್ಮೀಯ ಶೈಲಿಯ ಸಮತೋಲನ, ಸಂದರ್ಭಾನುಗುಣ ಅಭಿನಯ, ಮಿತವಾದ ನೃತ್ಯಭಂಗಿ, ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಸಂಭಾಷಣೆ, ಮಿತವ್ಯಯವಾದ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಹಾವಭಾವ, ಹಾಗೂ ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧ ಸಾದರೀಕರಣ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪಾಠ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪದಗಳು ಆಳವಾದ ಕಲಾಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
♦ 2021ನೇ ಸಾಲಿನ ಕನ್ನಡ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ – ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಇವರ ಸೇವೆಗೆ ನೀಡಿದ ಮಾನ್ಯತೆ.
♦ 2020ರ ಕರ್ನಾಟಕ ಯಕ್ಷಗಾನ ಅಕಾಡೆಮಿ “ಯಕ್ಷಸಿರಿ” ವಾರ್ಷಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ – ರಾಜ್ಯಮಟ್ಟದ ಕಲಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಪ್ರದತ್ತವಾದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಗೌರವ.
♦ ಪೇಜಾವರ ಶ್ರೀಗಳಿಂದ ರಾಮವಿಠಲ ಪ್ರಶಸ್ತಿ – ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಪರಂಪರೆಗೂ ಇವರ ಸೇವೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ಸನ್ಮಾನ.
♦ ಬೆಂಗಳೂರು ಅಗ್ನಿ ಸೇವಾ ಟ್ರಸ್ಟ್ ನೀಡಿದ “ಯಕ್ಷರಂಗದ ವೀರಕುಮಾರ” ಪ್ರಶಸ್ತಿ – ಯುವಶಕ್ತಿ, ಶಕ್ತಿ, ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಸೇವೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ಗೌರವ.
♦ ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿಯ ಮಲೆನಾಡ ನಾಟ್ಯಮಯೂರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ – ನುಡಿದಂತೆ ಮಾಡಿದ ನಾಟ್ಯಚೇತನಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಕಲಾ ವೇದಿಕೆಯ ಗೌರವ.
♦ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾರಂಗ ಉಡುಪಿಯ “ರಂಗಸ್ಥಳ” ಪ್ರಶಸ್ತಿ – ವೇದಿಕೋತ್ಪತ್ತಿ ಹಾಗೂ ಅಭಿನಯದ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ಪ್ರಶಸ್ತಿ.
♦ ನೂರಾಲು ಬೆಟ್ಟು ಕಾರ್ಕಳದ “ಯಕ್ಷತೀರ್ಥ” ಪ್ರಶಸ್ತಿ – ತಪಸ್ಸಿನಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕಲಾಸಾಧನೆಗೆ ನೀಡಿದ ಪವಿತ್ರ ಗೌರವ.
♦ ಪೆರ್ಡೂರು ಮೇಳದ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕುಂದಾಪುರದಲ್ಲಿ ಲಭಿಸಿದ “ಯಕ್ಷರತ್ನ” ಪ್ರಶಸ್ತಿ – ಕಲಾ ರತ್ನಕೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಹೆಗ್ಗುರುತು.
♦ ಸಿದ್ಧಕಟ್ಟೆಯ “ನಾಟ್ಯಶ್ರೀ” ಪ್ರಶಸ್ತಿ – ನಾಟ್ಯಪ್ರದರ್ಶನದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧತೆಯ ಗೆಲುವು.
♦ 2022–23ನೇ ಸಾಲಿನ ಸಾಲಿಗ್ರಾಮ ಮೇಳದ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ “ಪಳ್ಳಿ ಸೋಮನಾಥ ಹೆಗ್ಡೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ” – ಪರಂಪರೆಗನುಗುಣವಾದ ನೃತ್ಯನಿಷ್ಠೆಗೆ ನೀಡಿದ ಗೌರವ.
♦ 2022–23ನೇ ಸಾಲಿನ “ಜಲವಳ್ಳಿ ವೆಂಕಟೇಶ ರಾವ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ” – ಶುದ್ಧ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸ್ಮಾರಕ ರೂಪ.
ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಶ್ರೀಮತಿ ತೃಪ್ತಿ ಸುಂದರ ಅಭಿಕರ್ ನಿರ್ದೇಶನ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಕಥೆ ರಚಿಸಿದ “ನಲ್ಕೆ” ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಿಸಿ, ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಂಡು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಲನಚಿತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿಯೂ ತಮ್ಮ ಕಲೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿರುವ ಸಾಧಕರೂ ಶ್ರೀ ಗೋಪಾಲ ಆಚಾರ್ಯರು.
ಕಲೆಯ ಪಥದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿ ಗೋಪಾಲ ಆಚಾರ್ಯರು,18-ಜೂನ್-1988ರಂದು ಮಂಜುಳ ಅವರನ್ನು ಸಹಧರ್ಮಿಣಿಯಾಗಿ ಕೈಜೋಡಿಸಿ, ಪುತ್ರ ನಿಧೀಶನೊಂದಿಗೆ ಸಂಯುಕ್ತ ಕುಟುಂಬದ ಸೌಹಾರ್ದಯುಕ್ತ ಬದುಕನ್ನು ಸುಖಸಮೃದ್ಧಿಯಿಂದ ಸಾಗಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ
ಗೋಪಾಲ ಆಚಾರ್ಯ ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿಶ್ರೀ ಗೋಪಾಲ ಆಚಾರ್ಯ ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿಯವರ ಸಂದರ್ಶನ ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ನಮ್ಮ ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾ ಚಾನಲನ್ನು ಸೇರಲು ಈ ಎಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ:
