“ರಸರಾಗ ಚಕ್ರವರ್ತಿ” ಕರಾವಳಿ ಕೋಗಿಲೆ” ದಿ. ಶ್ರೀ ಕಾಳಿಂಗ ನಾವಡರ ಚರಿತ್ರೆ”
“ಕಂಚಿನ ಕಂಠ ದಿ.ಕಾಳಿಂಗ ನಾವಡ ಅವರು Yakshagana Bhagavatha ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ (1957–1990) ಅವರು 90ರ ದಶಕದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಯಕ್ಷಗಾನ ಭಾಗವತರಾಗಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ ಮಧುರ ಸ್ವರ, ಸೊಗಸಾದ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಯಕ್ಷಗಾನ ಗೀತಾ ಪಠಣದಲ್ಲಿ ತಂದ ಹೊಸತಾದ ನವೀನತೆಗಳಿಂದ ಅವರು ವಿಶಿಷ್ಟತೆ ಗಳಿಸಿದರು. ಇದರಿಂದ ಅವರು “ಕಂಚಿನ ಕಂಠ”, “ಕರಾವಳಿ ಕೊಗಿಲೆ”, “ರಸರಾಗ ಚಕ್ರವರ್ತಿ”, “ಯುಗ ಪ್ರವರ್ತಕ” ಎನ್ನುವ ಬಿರುದುಗಳನ್ನೂ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಜನನ: 6 ಜೂನ್ 1957, ಗುಂಡ್ಮಿ, ಉಡುಪಿ, ಕರ್ನಾಟಕ,
ಮರಣ: 27 ಮೇ 1990 (ವಯಸ್ಸು 32), ಉಡುಪಿ, ಕರ್ನಾಟಕ
ವೃತ್ತಿ: ಯಕ್ಷಗಾನ ಭಾಗವತರು (ಹಿನ್ನಲೆ ಗಾಯಕ)
ಅವಧಿ: 1971 ರಿಂದ 1990 ರವರೆಗೆ
ಕಾಳಿಂಗ ನಾವಡ ಅವರು 6 ಜೂನ್ 1957 ರಂದು ಕರ್ನಾಟಕದ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗುಂಡ್ಮಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಾವತಿ ಮತ್ತು ರಾಮಚಂದ್ರ ನವದ ದಂಪತಿಗಳ ಐದನೇ ಪುತ್ರನಾಗಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ವಿಜಯಶ್ರೀ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದು, ಅವರಿಗೆ ಅಗ್ನೇಯ ನಾವಡ ಎಂಬ ಮಗನಿದ್ದಾರೆ.
ಕಾಳಿಂಗ ನಾವಡ ಅವರು ತಮ್ಮ ತಂದೆ ರಾಮಚಂದ್ರ ನಾವಡ ಅವರಿಂದಲೇ ಈ ಕಲೆ ಪಾರಂಪರ್ಯವಾಗಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡರು. ರಾಮಚಂದ್ರ ನಾವಡ ಅವರು ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಯಕ್ಷಗಾನ ಭಾಗವತರಾಗಿದ್ದರು. ‘ಹೂವಿನ ಕೋಲು’, ‘ಜಾಪು’, ‘ಛಾಪು’ ಸೇರಿದಂತೆ ಯಕ್ಷಗಾನದ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕಲಿತ ನಂತರ ಅವರು ಈ ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ಕಲೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು.
ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದೊಳಗೆ (1970 ದಶಕದಲ್ಲಿ) ಅವರು ಜನರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವಂತಹ ನಯವಾದ ಸ್ವರಸಂಜ್ಞೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದರು. ಹಿರಿಯ ಕಲಾವಿದರಾದ ನಾರಣಪ್ಪ ಉಪ್ಪೂರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ತಂದೆ ರಾಮಚಂದ್ರ ನಾವಡ ಅವರಿಂದ ಸಂಗೀತದ ತಾಂತ್ರಿಕತೆ ಕಲಿತುಕೊಂಡ ಅವರು ಶ್ರೋತೃಗಣದಿಂದ ಅಪಾರ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಯಕ್ಷಗಾನದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಟ್ ಹೀರೋ ಆಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು. ನಾಟಕೀಯತೆಯ ಮೇಲಿನ ನಿಖರವಾದ ಹಿಡಿತದಿಂದ ಅವರು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಹಾಗೂ ಆಕರ್ಷಣೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಹೊಸ ರಾಗಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು.
ಹಳೆ ರಾಗಗಳ ಜೊತೆಗೆ ರೇವತಿ, ಕಲಾವತಿ, ಚಾಂದ್ ಮತ್ತು ಬಿಹಾಗ್ ರಾಗಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ (1980 ದಶಕದಲ್ಲಿ) ಅವರು ಯಕ್ಷಗಾನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದರು.
ಅವರು ಕೇವಲ 14ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ (1971) ಉಪ್ಪೂರರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಕೋಟ ಶ್ರೀ ಅಮೃತೇಶ್ವರಿ ಮೇಳದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವತರಾಗಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ವೇದಿಕೆ ಏರಿದರು. 1971 ರಿಂದ 1976 ರವರೆಗೆ ಉಪ್ಪೂರರ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಭಾಗವತರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಂತರ 1977ರಲ್ಲಿ ಪೇರ್ಡೂರಿನ ವಿಜಯಶ್ರೀ ಯಕ್ಷಗಾನ ಮೇಳ (ಶ್ರೀ ಅನಂತಪದ್ಮನಾಭ ಮೇಳ) ಗೆ ಸೇರಿ ಜನಪ್ರಿಯರಾದರು.
ಕಾಳಿಂಗ ನಾವಡರು ಅನೇಕ ಸ್ಮರಣೀಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರಸಂಗಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ — ಅಮೃತಮತಿ, ಭಾಗ್ಯಶ್ರೀ, ರೂಪಶ್ರೀ, ವಿಜಯಶ್ರೀ, ಕಾಂಚನಶ್ರೀ ಮತ್ತು ನಾಗಶ್ರೀ ಎಂಬವು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ. ಈ ಪ್ರಸಂಗಗಳಲ್ಲಿ ನಾಗಶ್ರೀಯು ಯಕ್ಷಗಾನದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾದ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಪಡೆದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪ್ರಸಂಗವಾಗಿದೆ. ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಪದ್ಯವಾದ “ನೀಲ ಗಗನದೊಳು / ನವಿಲು ಕುಣಿಯುತಿದೆ” ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರೇಮಿಗಳ ಮನಮುಟ್ಟುವ ಹಾಗೆ ಮಾಡಿ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹಿಟ್ ಆಗಿ, ಹೊಸ ಹಾದಿಯನ್ನು ತೋರಿಸಿದ ಹಾಡಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಗೊಡ್ಡಿದೆ.
ಕಾಳಿಂಗ ನಾವಡರು ಉಡುಪಿಯ ಬಳಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ರಸ್ತೆ ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ 32ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.
ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು :
- ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಮರಣೋತ್ತರ) — 1990
- ಕರಾವಳಿ ಕೊಗಿಲೆ
- ರಸರಾಗ ಚಕ್ರವರ್ತಿ
ಸ್ಥಾಪಿತ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು :
ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಕಾಳಿಂಗ ನಾವಡ ಅವರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಹಲವು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ (ಹಿಮ್ಮೇಳ ಹಾಗೂ ಮುಮ್ಮೇಳ ಇಬ್ಬರಿಗೂ) ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
“ಇನ್ನಷ್ಟು ಯಕ್ಷಗಾನ ಭಾಗವತರ ಕುರಿತು ತಿಳಿಯಲು, ನಮ್ಮ ಇತರೆ ಲೇಖನ ನೋಡಿ.”
ನಮ್ಮ ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾ ಚಾನಲನ್ನು ಸೇರಲು ಈ ಎಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ:
One thought on “ಯಕ್ಷ ಚರಿತ್ರೆ-1”