ವರಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹಬ್ಬ ಮತ್ತು ಯಕ್ಷಗಾನ ಭಕ್ತಿಸಾನ್ನಿಧ್ಯ, ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಕಲೆಯ ಮೈತ್ರಿ
ಕರ್ನಾಟಕದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ಕಲೆಗಳು ಅಪಾರ ಆದರವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವರಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹಬ್ಬ ಮತ್ತು ಯಕ್ಷಗಾನ ಎಂಬ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗಗಳು ಜನಮನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತವೆ. ಹಬ್ಬವು ದೇವಿಯ ಆರಾಧನೆಗೆ ಮೀಸಲಾದ ಸಂಭ್ರಮವಾಗಿದ್ದರೆ, ಯಕ್ಷಗಾನವು ಭಕ್ತಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ದೇವತಾರಾಧನೆಯ ಕಲಾತ್ಮಕ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಿಯ ಶಕ್ತಿ, ಆಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ವ್ಯಕ್ತೀಕರಣ ಕಾಣಬಹುದು.
ವರಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹಬ್ಬದ ಸಂಪ್ರದಾಯ
ಆಶಾಡ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲಪಕ್ಷದ ಶುಕ್ರವಾರದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸುವ ವರಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹಬ್ಬವು ಮಹಿಳೆಯರ ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ದೇವಭಕ್ತಿಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಶ ಅಥವಾ ದೇವಿಯ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿ ವಿಶೇಷ ಅಲಂಕಾರ, ಪಾರಂಪರಿಕ ಪೂಜೆ ಹಾಗೂ ನೈವೇದ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಆರಾಧನೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹೂವಿನ ಹಾರ, ನವಧಾನ್ಯ, ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ನೈವೇದ್ಯ, ಹಾಲು, ಕೊಬ್ಬರಿ, ತುಪ್ಪ ಮೊದಲಾದವುಗಳಿಂದ ಪೂಜೆ ಸಂಪನ್ನಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಐಶ್ವರ್ಯ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಶ್ರೇಯಸ್ಸಿಗಾಗಿ ಈ ಪೂಜೆಯು ವಿಶೇಷವಾಗಿದೆ.
ಯಕ್ಷಗಾನ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ ರೂಪದ ಪಾತ್ರಗಳು
ಯಕ್ಷಗಾನವು ಕರ್ನಾಟಕದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯತೆ ಮತ್ತು ಜಾನಪದತೆಯ ಸಂಕಲನವಾಗಿದೆ. ಯಕ್ಷಗಾನದಲ್ಲಿ ದೇವಿಯ ಪಾತ್ರಗಳು ತುಂಬಾ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ. ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮೀ, ದುರ್ಗಾ, ಚಂಡಿಕಾ, ಭದ್ರಕಾಳಿ, ಅನ್ನಪೂರ್ಣೆ ಮುಂತಾದ ಶಕ್ತಿ ರೂಪಗಳು ವಿವಿಧ ಪ್ರಸಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಮೂಲಕ ಶಕ್ತಿಯ ಶೀಲ, ಧರ್ಮದ ಪರಿಪಾಲನೆ, ಮತ್ತು ಭಕ್ತನ ಬಂಧವನ್ನು ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಹಬ್ಬದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವರಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹಬ್ಬದ ದಿನ ಅಥವಾ ದಿನಗಳೊಳಗೆ, ಅನೇಕ ಯಕ್ಷಗಾನ ತಂಡಗಳು ದೇವಿ ಪ್ರಸಂಗಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ.
“ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮೀ ಚರಿತೆ”
“ಚಂಡಿ ಪಾಟಾ”
“ದೇವಿ ಮಹಾತ್ಮೆ”
“ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿ ಮಹಿಮೆ”
ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಿಯ ಶಕ್ತಿ ದುಷ್ಟರ ವಿರುದ್ಧ ಜಗಳ, ಭಕ್ತನ ರಕ್ಷಣೆ, ಧರ್ಮಸ್ಥಾಪನೆ ಮುಂತಾದ ಧರ್ಮಗುಣಗಳು ಅಭಿನಯಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ದೇವಿಯ ವೇಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಾವಿದರ ನಟನೆ
ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿದರು ದೇವಿಯ ವೇಷವನ್ನು ಧರಿಸುವಾಗ ಶಕ್ತಿ ಹಾಗೂ ಭಕ್ತಿಯ ದೃಶ್ಯರೂಪದಲ್ಲೇ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬಣ್ಣದ ಮುಖವಾಡ, ಲಂಬ ಉಗುರು, ರಚನಾತ್ಮಕ ಶಿರೋಪರಿಚ್ಛೇದಗಳು, ಆಳವಾದ ಧ್ವನಿ ಹಾಗೂ ಶಕ್ತಿಯ ಚಲನವಲನಗಳಿಂದ ದೇವಿಯ ರೂಪ ಜೀವಂತವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕಲಾತ್ಮಕತೆಯ ಮೂಲಕ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿಯ ಭಾವ ಮೂಡುತ್ತದೆ.
ಕೆಲವೊಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳ ಹೊರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಶ್ರದ್ಧಾವಂತರ ಸಂಘಟನೆಗಳಿಂದ ರಾತ್ರಿ ವೇಳೆ ನಡೆದುವ ಈ ನಾಟಕಗಳು ರಾತ್ರಿ ಧ್ವಜಾರೋಹಣದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಬೆಳಗಿನವರೆಗೂ ಸಾಗುತ್ತವೆ. ಇದು ಒಂದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವವನ್ನು ಕಲಾತ್ಮಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನೀಡುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ.
ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಜೀವಾಳ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಕಲೆಯ ಒಕ್ಕೂಟ
ವರಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹಬ್ಬವು ನಂಬಿಕೆ, ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಪ್ರತೀಕ. ಯಕ್ಷಗಾನವು ಅದೇ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ನೃತ್ಯ, ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಅಭಿನಯದ ಮೂಲಕ ಜನತೆಯ ಮುಂದೆ ತರಬಲ್ಲ ಕಲಾ ಮಾಧ್ಯಮ. ಈ ಎರಡೂ ಪರಸ್ಪರ ಪೂರಕವಾಗಿದ್ದು, ನಾಡಿನ ಪರಂಪರೆಯ ಜೀವಾಳವಾಗಿವೆ.
ಈ ಹಬ್ಬದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಿಯ ಪಾತ್ರಗಳು ಯಕ್ಷಗಾನದ ಮೂಲಕ ಸ್ಮರಣೀಯವಾಗುತ್ತವೆ. ಅದು ಕೇವಲ ಕಲಾಪ್ರದರ್ಶನವಲ್ಲ, ಭಕ್ತಿಯ ಒಂದು ಆಳವಾದ ನಿರೂಪಣೆ. ಭಕ್ತಿಯ ಶಕ್ತಿ, ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಲೆಯ ವೈಭವ ಈ ಎರಡು ಆಯಾಮಗಳ ಮೂಲಕ ಮೆರೆಯುತ್ತದೆ.
ನಿರ್ಣಯದಲ್ಲಿ, ವರಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹಬ್ಬ ಮತ್ತು ಯಕ್ಷಗಾನ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಿಯ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯ ಪಾವನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ. ಹಬ್ಬದ ಆಚರಣೆ, ಯಕ್ಷಗಾನದ ರಂಗ, ಕಲಾವಿದರ ನಟನೆ – ಇವೆಲ್ಲವುಗಳು ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಸಾರುತ್ತವೆ. ಈ ಹಬ್ಬದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಯಕ್ಷಗಾನದ ದೇವಿ ಪ್ರಸಂಗಗಳು ಒಂದು ವಿಭಿನ್ನ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ದೇವಿ ಪೂಜೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ದೇವಿಯ ಪಾತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ನಾವು ನೋಡಬಲ್ಲ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ಭಾವನೆಗಳು ಈ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸುಂದರತೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಗಾಢಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.
ಶುಭಕೋರುವವರು
ಯಕ್ಷ ಚರಿತ್ರೆ
ಯಕ್ಷಾರಾಧನೆ
ಯಕ್ಷವಾಣಿ
ಯಕ್ಷವಾಣಿ – ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿದರ ಧ್ವನಿ
ಈ ವಾಹಿನಿ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಕಲಾವಿದರ ಜೀವನ ಕಥೆಗಳು, ಅವರ ಹೋರಾಟ, ಸಾಧನೆ, ಅನುಭವಗಳು ಮತ್ತು ಕಲೆಗೆ ನೀಡಿದ ಅಡಿಗಲ್ಲುಗಳು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನಿಮ್ಮ ಮುಂದೆ ತರುವ ಹೊಸ ಪ್ರಯತ್ನ.
ಹಿರಿಯರಿಂದ ಹಿಡಿದು ಯುವ ಕಲಾವಿದರ ತನಕ – ಪ್ರತಿ ಕಲಾವಿದನ ಜೀವನವು ನಮ್ಮ ಈ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿ ಕೇಳಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸ್ಪೂರ್ತಿಯಾಗಲಿ ಎಂಬ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ‘ಯಕ್ಷವಾಣಿ’ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದೆ.
ನಿಮ್ಮ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡಿ, ಚಾನಲ್‌ನ್ನು ಸಬ್ಸ್ಕ್ರೈಬ್ ಮಾಡಿ, ಯಕ್ಷಗಾನದ ಸೊಗಡಿಗೆ ನಿಮಗೂ ಸಹ ಪಾಲಾಗಿರಿ!
ಕಲೆಯ ದಾಸರಾಗು… ಕಲಾವಿದರ ಕಥೆಗೆ ಕಿವಿಗೊಡು… ‘ಯಕ್ಷವಾಣಿ’ಯೊಂದಿಗೆ!
ನಮ್ಮ ಹೊಸ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೆ ನಿಮ್ಮ ಸಹಕಾರವಿರಲಿ subscribe ಮಾಡುದರ ಮೂಲಕ ಸಪೋರ್ಟ್ ಮಾಡಿ
ವರಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹಬ್ಬದ ಸೀರೆ ಬೇಕಾದಲ್ಲಿ ಕೆಳಗಿನ ಲಿಂಕ್ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಖರೀದಿಸಿ.
